Aansprakelijkheid voor dieren

Aansprakelijkheid voor dieren

Als bezitter van een dier ben je eigenlijk vrijwel altijd aansprakelijk voor de schade die het dier aanricht, wanneer het ontstaan van deze schade gelegen is in de eigen energie van het dier. Maar wat betekent dit nou eigenlijk in praktische zin voor zowel jou als dierbezitter of voor jou als letselschadeslachtoffer?

Aansprakelijkheid voor dieren betreft een risicoaansprakelijkheid. De grondslag van deze risicoaansprakelijkheid is het gevaar dat in de eigen energie van het dier schuilt en het onberekenbare element hiervan. Indien het dier de schade dus toebrengt terwijl het bevelen opvolgt, of indien de schadeveroorzakende gedraging niet voortkomt uit de eigen energie, maar uit andere krachten, is de bezitter dus niet aansprakelijk op grond van art. 6:179 BW (TM, Parl. Gesch. 6, p. 763). Voor de toepassing van dit artikel is de vereiste dus dat de schade wordt veroorzaakt door de eigen gedraging van het dier en het dier niet handelt als een instrument door een persoon die hem leidt.

Wanneer het dier aanwijzingen opvolgt, dan zijn het geen eigen gedragingen en kan aansprakelijkheid niet op grond van art. 6:179 BW gevestigd worden. Aansprakelijkheid kan dan bijv. wel op art. 6:162 BW (onrechtmatige daad) gevestigd worden (lees hierover meer over de onrechtmatige daad).

Cento

Een interessant voorbeeld van eigen gedragingen versus het opvolgen van aanwijzingen betreft de uitspraak over politiehond Cento. De politiehond Cento kreeg een commando van de politie het slachtoffer te “stellen” en beet hem toen in zijn geslachtsdeel. Echter, een beet in het geslachtsdeel behoort niet tot het “stellen” – dat is slechts het geval bij een beet in de onderarm of het onderbeen. Het slachtoffer stelde de politie aansprakelijk voor diens schade en het Gerechtshof Leeuwarden gaf hem hierin gelijk: hoewel Cento een commando had gekregen, had hij niet geleerd in een geslachtsdeel te bijten. Dit is een uiting van de eigen energie en het onberekenbare element bij dieren (klik hier voor de uitspraak)

Toch is er ook een tenzij clausule opgenomen in dit wetsartikel. Het lijkt daarom een relatief eenvoudige bepaling, maar het verdient toch enige aandacht deze “tenzij” bepaling verder toe te lichten. Bij dit artikel dient men zich af te vragen of de bezitter van het dier aansprakelijk is op grond van art 6:162 BW (onrechtmatige daad) als hij de gedraging van het dier in zijn macht zou hebben gehad en bewust zou hebben toegelaten. Indien aansprakelijkheid dan zou ontbreken, dan is de bezitter niet aansprakelijk op grond van art. 6:179 BW (aansprakelijkheid voor dieren).

VARKEN GAAT VRIJUIT

Een belangrijke uitspraak waarin aansprakelijkheid bijvoorbeeld niet werd aangenomen, stamt uit 1984. Het ging in deze zaak om een varken die een besmetting overbracht op varkens in naburige stallen. Het enkel in contact laten komen met andere varkens behoort in beginsel slechts belet te worden indien de bezitter weet of behoort te weten at zijn dier met een besmettelijke ziekte is behept. Dat was niet het geval, dus was de bezitter (die het besmettingsgevaar niet kende) niet aansprakelijk op grond van art. 6:179 BW (klik hier voor de uitspraak). Aangenomen wordt dat dit wetsartikel ziet op dieren die door mensen worden gehouden, dus wilde dieren vallen hier niet onder. Bij een botsing met een zwerfkat, waardoor schade was veroorzaakt, werd aansprakelijkheid ex. art. 6:179 BW afgewezen omdat de aangesproken partij niet als bezitter kon worden aangemerkt (Klik hier voor de uitspraak). Tevens goed om te weten is dat bacterie- en viruskweken niet onder dit begrip dieren vallen. Mocht dit aan de orde zijn, dan kan een beroep op art. 6:175 BW worden gedaan (lees hierover meer).